Menu
  1. Chính trị
  2. Văn hóa
  3. Nghệ thuật
  4. Giải trí
  5. Du lịch
  6. Thể thao
  7. Gia đình
  8. Kinh tế
  9. Ẩm thực
  10. Đời sống
  11. Nhịp sống số
  12. Pháp luật
  13. Thế giới

Văn hóa

19 Tháng Ba 2024

Trò chơi ngày tết của trẻ em đồng bào Thái

Thứ Bảy 09/02/2019 | 11:27 GMT+7

VHO- Ngày nay, những trò chơi cùng với các bài hát đồng dao xưa chỉ còn trong trí nhớ của những người lớn tuổi như ông Lả, bà Hồng.

Từ xa xưa, trẻ em đồng bào Thái có rất nhiều trò chơi dân gian và trong các ngày lễ, tết, ngày hội vui bản vui mường không thể thiếu những trò chơi này. Nhưng theo năm tháng, nhiều trò chơi đã bị mai một, chỉ còn lại một số trò như ném còn, đẩy gậy, kéo co, đánh đu....

tro choi ngay tet cua tre em dong bao thai  hinh 1

Các em nhỏ dân tộc Thái chơi Cướp cờ

Những trò chơi của trẻ em đồng bào Thái luôn gắn với câu đồng dao, lời ca văn vần vào một trò chơi để các em vừa hát vừa chơi hồn nhiên, phù hợp với tâm sinh lý của trẻ em. Như trò chơi “ Num num tảu tảu” (Vào vào ra ra ). Cách chơi: Hai em đan tay giơ lên cao tạo thành cái cổng và hát. Hàng người phải làm sao chui hết qua cổng trước khi bài hát kêt thúc và cứ lần lượt như thế cho đến người cuối cùng trong hàng bị bắt. Trò chơi càng đông người càng vui, cùng với câu hát đồng dao, câu vè làm cho các em càng phấn khích.

Ông Lò Văn Lả ở tổ 7, phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La cho biết: "Đầu tiên các em làm hàng dài nối đuôi nhau, 2 người đan tay nhau dựng thành cổng cho hàng người chui qua, mồm đọc câu đồng dao “Num num tảu tảu".  Thứ 2 là hàng người chui qua, chui lại, muốn được em bé  tý tẹo nhanh tay đón lấy; sau đó không cho người đó ra ngoài.  Rồi người đó hỏi, cửa này cửa gì? Nếu bị khoá chặt quá phải tìm cửa khác, đến khi ra ngoài được mới thôi.”

Ngoài trò chơi “ Num num tẩu tẩu” các em còn có nhiều trò chơi khác như “ Tham ngu” (Hỏi rắn ). Nhiều em ôm ngang lưng nhau làm dây nhái. Một em làm nhái, em ở đầu dây hỏi và lừa em ở cuối dây. Vừa chơi vừa hát “ Rắn gì? Rắn dáo trắng; Rắn gì? Rắn dáo nâu; Kiếm gì ăn? kiếm nhái ăn; Nhái gì? Nhái bén: Đớp được đớp thử xem”.

Một trò chơi khác khá phổ biến dưới gầm sàn xưa. Bà con thường làm cái đu cho trẻ em ngồi đu, chơi cùng với câu hát “Ngồi lên đu, đu quay, thang đu cây chó đẻ; đu về dưới cưỡi thuyền; đu lên trên cưỡi ngựa... Đến bãi cỏ chăn trâu; đến rừng mây chăn voi; đu vút bổng...đu vút bay...bay.” Theo bà Cà Thị Hồng ở bản Bó, phường Chiềng An, thanh phố Sơn La, trẻ em đồng bào Thái ngày  xưa có rất nhiều trò chơi:“ Những trò chơi trẻ em, trời mưa thì chơi dưới gầm sàn, lúc trăng sáng thì rủ nhau cùng chơi giữ sân bản. Mua đông trời giá rét thì nhóm lửa giữa sân cùng chơi, như chơi âm, chơi giáp trận, chơi cướp cờ, kéo co, đến tết thì chơi ném còn ...” 

tro choi ngay tet cua tre em dong bao thai  hinh 2

Kéo co cũng là một trò chơi phổ biến ở nhiều dân tộc, trong đó có người Thái

Trò chơi “Phăn liêng” ( Giáp trận ) cũng được các em tổ chức chơi rất vui nhộn cùng hát, cùng chơi. Các em chia ra thành 2 phe, số người tham trận được bàn bạc thống nhất trước, cử người làm trọng tài, có người ghi điểm. Ai bị chém tức là lấy tay đụng đến đầu, vai hoặc rốn thì bị loại không được tính điểm. Cách tính điểm như đã được quy định trong bài hát. Ai tạo được nhiều điểm nhất được làm tướng cưỡi ngựa hô quân, ai cao điểm thứ 2 thì cầm cờ đi trước, ai đứng thứ 3 làm phụ tá hộ vệ tướng.

Ông Lò Văn Lả, người sưu tầm và bảo tồn những bài hát đồng dao Thái nhớ lại lời bài hát:
“ Phăn liêng” như học võ; Người nhút nhát tách ra; Chém tay phải như thể đóng cùm; Đụng xương sườn coi gẫy cả lưng; Chém sau gáy coi như chết’ Chém ngang đùi như què; Đụng rốn như lôi ruột ra; Chém thái dương điểm sáu; Đụng vào đầu điểm mười; Chỗ khác thì một điểm cộng thêm; Điểm ai hơn làm tướng; Ai kém điểm làm quân.”

Ngày nay, những trò chơi cùng với các bài hát đồng dao xưa chỉ còn trong trí nhớ của những người lớn tuổi như ông Lả, bà Hồng. Bây giờ, trong các bản làng người Thái chỉ còn duy trì một số trò chơi như ném còn, kéo co, đẩy gậy, tó mák lẹ… không còn được phong phú như xưa. Dù là vậy, nhưng  sự góp mặt của mỗi trò chơi dân gian trong các ngày tết đến, xuân về, ngày hội của bản mường vẫn giúp cho các em nhỏ được thoả thích vui chơi trong không gian ngày xuân.                                                            

Theo Lường Hạnh/VOV.vn

Print

Danh mục theo ngày

«Tháng Ba 2024»
T2T3T4T5T6T7CN
26
27
28
29
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
2021222324
25262728293031
1234567

© BÁO VĂN HÓA ĐIỆN TỬ
Cơ quan chủ quản: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Giấy phép Báo điện tử số: 422/GP-BTTTT cấp ngày 19.8.2016
Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa. Mọi hành động sử dụng nội dung đăng tải trên Báo điện tử Văn hóa tại địa chỉ www.baovanhoa.vn phải có sự đồng ý bằng văn bản của Báo điện tử Văn hóa.
Liên hệ quảng cáo: 024.8220036

Tổng Biên tập: NGUYỄN ANH VŨ

Phó tổng Biên tập: PHAN THANH NAM

Phó tổng Biên tập: NGUYỄN VĂN MƯỜI

Số 33 ngõ 294/2 Kim Mã, phường Kim Mã, quận Ba Đình, TP Hà Nội
Điện thoại: 024.38220036 - FAX: 024.38229302
Email: baovanhoa@fpt.vn

Close 2024 Bản quyền thuộc về Báo Văn hóa
Back To Top